17 maj 2019 Zdrowie masz tylko jedno. Wszystko w twoich rękach. lek. Artur Kula
Maj to miesiąc, w którym obchodzimy Światowy Dzień Profilaktyki Udarowej (9 maja) oraz Światowy Dzień Nadciśnienia Tętniczego (17 maja). Warto przy tych okazjach zwrócić uwagę na dane, płynące z badań dotyczących zdrowia Polaków. Udział chorób układu krążenia, wśród ogólnej liczby zgonów w Polsce, wynosi: 58,8% zgonów kobiet i 38,2% zgonów mężczyzn. (Dane GUS z 2016 roku).
Choroby układu krążenia to m.in.: niewydolność serca, dysfunkcje komory serca, nadciśnienie tętnicze, migotanie przedsionków, zawał serca, miażdżyca naczyń, udar mózgu, udar niedokrwienny mózgu, krwotok podpajęczynówkowy. Wiele chorób układu krążenia ma podłoże genetyczne, lub też pojawia się w wyniku toczących się w naszym organizmie innych chorób np. chorób nerek czy nadnerczy, zwężeń aorty, zaburzeń lipidowych. Bardzo często jednak na układ krążenia wpływa nasz styl i jakość życia i takie czynniki jak:
- otyłość (szczególnie otyłość brzuszna) i nadwaga;
- palenie papierosów;
- brak aktywności fizycznej;
- nadmierne spożywanie soli (zalecane jest spożywanie maksymalnie pół łyżeczki soli dziennie – 3,8 g);
- spożywanie dużej ilości alkoholu;
i to właśnie nad tymi czynnikami powinniśmy się na chwilę pochylić i je przeanalizować.
Raport pt. “Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania” – Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – PZH, który został opublikowany początkiem bieżącego roku szczegółowo opisuje stan zdrowia, nawyki i nałogi Polaków. Nie wygląda to dobrze:
PALENIE PAPIEROSÓW
W Polsce wyroby tytoniowe pali 27,8% mężczyzn oraz 15,4% kobiet. Do palenia zarówno wyrobów tytoniowych, jak i papierosów w postaci urządzeń elektronicznych przyznaje się 4,8% mężczyzn oraz 3,3% kobiet. Palenie tylko i wyłącznie wyrobów elektronicznych deklaruje 3,1% mężczyzn oraz 1,7% kobiet.
SPOŻYWANIE ALKOHOLU
Rocznie spożywamy ponad 10 litrów alkoholu na osobę.
NADPROGRAMOWE KILOGRAMY
Nadwaga lub otyłość, według raportu GUS z roku 2016, dotyczyła 69% mężczyzn oraz 57% kobiet. W 2018 roku przeprowadzono badania ankietowe, których wyniki wskazywały nadwagę i otyłość u 70 % mężczyzn oraz 52% kobiet.
ZDROWIE NA TALERZU
Dane aktualizowane ostatni raz w 2018 plasują Polskę na 24 miejscu z 28 na tle Europy. Polak spożywa w skali roku 60 kg owoców oraz 108 kg warzyw (ziemniaki w tym badaniu nie były brane pod uwagę). Jednak dane GUS z roku 2017, przedstawione w „Badaniu budżetów domowych”, wyglądają już gorzej – miesięcznie, statystycznie Polak zjada tylko 3,6 kg owoców i 5,1 kg warzyw.
AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA POLAKÓW
Wyniki badania ankietowego z 2017 dotyczącego stanu zdrowia Polaków: 59,2% Polaków przyznaje, że nie uprawia żadnej formy aktywności fizycznej (57% mężczyzn oraz 61% kobiet).
Jedną z chorób, która jednocześnie jest czynnikiem determinującym poważniejsze problemy z układem krążenia, a często niestety i śmierć jest nadciśnienie tętnicze. Badania pochodzące z programu NATPOL 2011 wskazują, że na nadciśnienie tętnicze w naszym kraju choruje około 32% ludności. Choroba ta jest podstępna i cicho atakuje. Ponad połowa osób chorujących nie zdaje sobie sprawy z istnienia problemu, który toczy się
w ich organizmach, a więc nie stosuje żadnego leczenia. Cechą charakterystyczną nadciśnienia tętniczego jest utrzymujące się, podwyższone lub wysokie ciśnienie krwi w układzie naczyń a więc powyżej 140/95. Ciśnienie prawidłowe powinno wynosić 120/80.
Objawami, które mogą towarzyszyć chorobie są: uporczywe bóle głowy, złe samopoczucie, osłabienie, krwawienia z nosa, bezsenność, kołatania serca, potliwość, uderzenia gorąca, zaczerwienienia twarzy.
Jakie mogą być następstwa nieleczonego nadciśnienia tętniczego? Bardzo poważne – migotanie przedsionków, uszkodzenia nerek, wzroku, udar mózgu lub zawał mięśnia sercowego.
Aby profilaktycznie podejść do tak poważnej sprawy należy:
- regularnie dokonywać pomiaru ciśnienia tętniczego krwi, co najmniej 2-3 razy w tygodniu
i zapisywać wyniki w notatniku. - Zmienić styl życia, przechodząc na zdrową dietę i wprowadzając aktywność fizyczną.
Z myślą o chorujących na nadciśnienie, oraz tych, którzy chcą zadbać o swój układ krwionośny skomponowano dietę – DASH – (dietary approaches to stop hypertension).
W tej diecie stawia się na następujące produkty:
warzywa, owoce, chude mięso (drób, królik) ryby morskie, oleje roślinne, zioła i naturalne przyprawy, pieczywo zbożowe, pełnoziarniste, orzechy: włoskie, migdały, pestki dyni czy słonecznik (tylko nie solone!), nasiona roślin strączkowych, chude produkty: mleko, jogurty, kefiry, sery białe oraz wodę!
Absolutnie wykluczamy takie produkty jak:
fastfoody, sery żółte, topione i pleśniowe, wędliny, kabanosy czy parówki, cukier, słodycze i słodkie napoje, tłuste mięsa, smalec, słoninę i boczek, pieczywo pszenne (kajzerki, rogale, bagietki), przyprawy z solą w tym kostki rosołowe i potrawy w proszku. Konserwy rybne i mięsne, słone przekąski- chipsy , orzeszki i paluszki, warzywa konserwowe.
Należy również zrezygnować z alkoholu i rzucić palenie papierosów!
Źródła (dostęp 15.05.2019r.)
https://www.researchgate.net/publication/292986521_Nadcisnienie_tetnicze_w_populacji_ogolnej
http://www.czytelniamedyczna.pl/4064,migotanie-przedsionklw-a-nadcinienie-ttnicze.html
