Program profilaktyki chorób układu krążenia

• nadciśnienie tętnicze krwi (wartość RR > 140/90 mmHg),
• zaburzenia gospodarki lipidowej (podwyższone stężenie we krwi cholesterolu całkowitego, LDL-cholesterolu, trójglicerydów i niskie stężenie HDL-cholesterolu),
• palenie tytoniu – sprzyja chorobie wieńcowej, często towarzyszy stresowi podnoszącemu ciśnienie i powodującemu przeciążenie układu krążenia
• niska aktywność ruchowa = miażdżyca, choroba niedokrwienna serca, zawał
• nadwaga – sprzyja chorobie wieńcowej, miażdżycy i nadciśnieniu (każdy dodatkowy kilogram oznacza dla naszego serca zwiększoną pracę, otłuszczenie serca osłabia jego czynność i prowadzi do niewydolności).
• nieracjonalne odżywianie – sprzyja nadwadze i podwyższeniu poziomu cholesterolu we krwi
• upośledzona tolerancja glukozy,
• wzrost stężenia fibrynogenu,
• wzrost stężenia kwasu moczowego,
• nadmierny stres,
• wiek,
• płeć męska,
• obciążenia genetyczne.

Brak profilaktyki i lekceważenie czynników ryzyka prowadzi do rozwoju chorób układu krążenia, a w efekcie do niewydolności serca.

Badania można wykonać u swojego lekarza podstawowej opieki zdrowotnej bez skierowania, który zbada min. poziom cholesterolu i glukozy we krwi oraz oceni ryzyko zachorowań na te choroby.

1. Pomiar ciśnienia tętniczego – wielkość ciśnienia tętniczego krwi podaje się za pomocą 2 liczb- pierwsza – jest zawsze wyższa i oznacza ciśnienie skurczowe (czyli mierzone bezpośrednio po skurczu serca tzn., w chwili przechodzenia fali krwi przez tętnicę); – druga – jest niższa i oznacza ciśnienie rozkurczowe (mierzone, gdy fala tętna zanika)

• Prawidłowa wartość ciśnienia tętniczego: 120/ 80 mmHg
• Maksymalna wartość normy: 135/85 mmHg
• O nadciśnieniu tętniczym mówimy wówczas, gdy podczas kilkakrotnych pomiarów, dokonywanych w spoczynku, ciśnienie przekracza wartości graniczne, uznane za prawidłowe. Podwyższone ciśnienie tętnicze wywołuje szereg niekorzystnych zmian w naczyniach krwionośnych, sercu, nerkach i mózgu. Nie leczone może prowadzić do udaru mózgu, choroby niedokrwiennej i zawału serca. U osób z nadciśnieniem znacznie częściej niż u ludzi z prawidłowym ciśnieniem tętniczym, występuje niewydolność mięśnia sercowego i inne choroby układu krążenia.

2. Określenie BMI – wskaźnik masy ciała (masę ciała w kg dzielimy przez wzrost w metrach podniesiony do potęgi drugiej – kg/m2)

• prawidłowa masa (BMI) 18,5-24,9
• nadwaga – BMI powyżej i równy 25
• stopień I otyłości: 30-34,9
• stopień II otyłości: 35-39,9

3. Badanie poziomu cholesterolu i trójglicerydów

Cholesterol jest tłuszczowym związkiem chemicznym, niezbędnym do życia; powszechnie dzieli się na cholesterol dobry i zły.

• LDL – „cholesterol zły” – korzystny dla zdrowia jest niski poziom LDL. Jeśli poziom jest zbyt wysoki złogi cholesterolu odkładają się w tętnicach i dochodzi do przyspieszonej miażdżycy oraz zwężenia tętnic. Nieodpowiednia dieta obfitująca w pożywienie z dużą ilością tłuszczów zwierzęcych podwyższa stężenie cholesterolu LDL.
• HDL – „cholesterol dobry”, posiada właściwości przeciwmiażdżycowe. Korzystny dla zdrowia jest wysoki poziom HDL.

U niektórych osób zbyt wysoki poziom cholesterolu uwarunkowany jest genetycznie, jednak w większości przypadków wysoki poziom cholesterolu jest wynikiem wadliwego odżywiania. Badanie poziomu cholesterolu pozwala ocenić, czy w naszym organizmie nie ma zaburzeń gospodarki lipidowej. W badaniu o nazwie „lipidogram” ocenia się zwykle stężenie kilku parametrów: cholesterolu, cholesterolu HDL, cholesterolu LDL. Oprócz tych parametrów istotny jest jeszcze jeden: trójglicerydy. Nadmierne stężenie trójglicerydów zwiększa ryzyko rozwoju miażdżycy i choroby niedokrwiennej serca.

• Prawidłowe wartości:
• Cholesterol całkowity (TC) – poniżej 190 mg/dl (5,0 mmol/l)
• LDL cholesterol – poniżej 115 mg/dl (3,0 mmol/l)
• HDL cholesterol u kobiet – 46 mg/dl (1,2 mmol/l) i powyżej
• HDL cholesterol u mężczyzn – 40 mg/dl (1,0 mmol/l) i powyżej
• Trójglicerydy (TG) – poniżej 150 mg/dl (1,7 mmol/l)