22 gru 2023 Jak zostać dawcą organów do przeszczepu?

O tym, jak zostać dawcą narządów, tkanek lub komórek do przeszczepienia, dowiesz się z lektury naszego artykułu, który powstał ze względu na to, że lekarze Podstawowej Opieki Zdrowotnej w Centrum Medycznym SANTE CLINIC coraz częściej są właśnie o to pytani przez pacjentów. 

Transplantacja to przeszczep narządu, tkanki albo komórek z jednego ciała do innego – to metoda ratowania życia osób ciężko chorych. Dla wielu pacjentów jest jedyną szansą na przedłużenie życia. Choć liczba wykonywanych przeszczepień z roku na rok rośnie, to jednak nie pokrywa wszystkich potrzeb – niestety wielu chorych nie doczeka transplantacji.

Jakie narządy można przeszczepić?

Niektóre narządy (np. nerka czy fragment wątroby) lub tkanki (szpik kostny) można pobierać od osób żywych, jeśli dawca wyraził na to zgodę, a jego życiu nie zagraża niebezpieczeństwo w związku z donacją. Jednak większość narządów i tkanek do przeszczepienia pobiera się po śmierci dawcy. Nerki, serce, płuca, wątrobę, trzustkę, jelito, rogówkę, zastawki serca czy skórę można pobrać od osoby zmarłej, kiedy zostały już wyczerpane wszystkie możliwości jej leczenia i u której stwierdzono komisyjnie śmierć mózgową.

Jak zostać dawcą narządów po śmierci?

W Polsce od 2005 r. (Ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów; Dz.U. z 2005 r. nr 169, poz. 1411) obowiązuje zasada domniemanej zgody. Oznacza to, że wszyscy jesteśmy potencjalnymi dawcami narządów po śmierci.

Jeśli jesteś osobą pełnoletnią, nie musisz deklarować (nigdzie i nikomu zgłaszać), że chcesz po śmierci przekazać swoje narządy oczekującym na przeszczep. Natomiast przed pobraniem narządów od osoby małoletniej, lekarze pytają o decyzję rodziców lub opiekunów prawnych.

Osoba małoletnia, która ukończyła 16 lat, może za życia samodzielnie zgłosić sprzeciw i wówczas, w razie ewentualnej śmierci, nie można pobrać jej narządów. Każda osoba po ukończeniu 16. roku życia, jeżeli stanowczo nie chce zostać potencjalnym dawcą organów po śmierci, musi zgłosić sprzeciw w jednej z trzech form, z których każda ma jednakową moc prawną:

• zgłosić sprzeciw w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów (CRS), wypełniając formularz;
• poprzez oświadczenie ustne, złożone w obecności 2 świadków i pisemnie przez nich potwierdzone,
• poprzez własnoręcznie podpisane pisemne oświadczenie.

Większość schorzeń własnych nie stanowi przeszkody dla dawstwa (przeszczepia się narządy nawet od seniorów). Specjaliści transplantolodzy decydują, czy narządy od danego dawcy będą bezpieczne dla biorców. Po śmierci możesz uratować życie co najmniej 6 chorym.

Mimo że nie trzeba deklarować zgody na transplantację po śmierci, wiele osób dodatkowo rejestruje się w bazach dawców różnych organizacji pozarządowych, nosi specjalne bransoletki albo karty dawcy, potwierdzające ich zgodę.

🟩 Na pewno warto poinformować najbliższych, jeśli nie masz nic przeciwko, by po Twojej śmierci pobrano organy oraz tkanki do przeszczepień.