17 cze 2025 Endometrioza – źródło bólu i problemów z płodnością

Endometrioza to choroba, która dotyka około 10% kobiet w wieku rozrodczym na całym świecie. Mimo że jest dość powszechna, wciąż pozostaje tematem otoczonym wieloma mitami i niejasnościami. Dla wielu kobiet diagnoza endometriozy to moment, kiedy zaczynają rozumieć, skąd bierze się ich przewlekły ból i trudności z zajściem w ciążę. Niestety, często mija nawet kilka lat od pojawienia się pierwszych objawów do postawienia prawidłowej diagnozy, co dodatkowo komplikuje leczenie i codzienne funkcjonowanie.

Czym jest endometrioza?

Endometrioza to przewlekła choroba ginekologiczna, która polega na obecności błony śluzowej macicy – nazywanej endometrium – poza jej naturalnym miejscem, czyli wewnątrz jamy macicy. Te nieprawidłowo umiejscowione fragmenty błony śluzowej mogą znajdować się na jajnikach, jajowodach, otrzewnej, a nawet na innych narządach w jamie brzusznej.

Co ważne, te komórki zachowują się podobnie jak endometrium prawidłowe – podlegają wpływowi hormonów i podczas cyklu miesiączkowego reagują na zmiany rozrostem, a potem złuszczaniem. Jednak ponieważ nie mają możliwości wydostania się z organizmu przez pochwę, powodują stan zapalny, powstawanie zrostów, torbieli oraz silny ból.

Dlaczego endometrioza boli?

Ból związany z endometriozą jest wynikiem wielu procesów zachodzących w organizmie. Po pierwsze, błona śluzowa poza macicą krwawi w trakcie cyklu, ale krew i złuszczone komórki nie mają gdzie odpłynąć, co powoduje podrażnienie tkanek i stan zapalny. Po drugie, rozwijające się ogniska endometriozy mogą tworzyć zrosty, czyli nieprawidłowe połączenia między narządami, które ograniczają ich ruchomość i również wywołują ból.

Ból może przyjmować różne formy: silne, skurczowe bóle podbrzusza podczas miesiączki, przewlekłe bóle miednicy, ból podczas stosunku, a także bóle pleców czy pachwin. Dla wielu kobiet ból ten jest na tyle silny, że znacznie utrudnia codzienne życie i pracę.

Objawy endometriozy – na co zwrócić uwagę?

Objawy endometriozy są zróżnicowane i często mogą być mylone z innymi problemami ginekologicznymi. Do najczęstszych należą:

• Silne bóle menstruacyjne – znacznie silniejsze niż „normalne” bóle miesiączkowe, które nie ustępują po standardowych lekach przeciwbólowych.
• Ból podczas stosunku – dyskomfort czy ból w trakcie lub po stosunku.
• Przewlekły ból miednicy – ból utrzymujący się niezależnie od fazy cyklu.
• Problemy z płodnością – u około 30-50% kobiet z endometriozą pojawiają się trudności z zajściem w ciążę.
• Zaburzenia cyklu – nieregularne krwawienia, obfite miesiączki.
• Objawy ze strony układu moczowego lub pokarmowego – w przypadku umiejscowienia endometriozy na pęcherzu lub jelitach, mogą pojawić się bóle podczas oddawania moczu, krwiomocz, bóle podczas wypróżniania, wzdęcia czy biegunki.

Warto podkreślić, że nie każda kobieta z endometriozą odczuwa silny ból – choroba może przebiegać bezobjawowo lub z bardzo łagodnymi symptomami, dlatego kluczowa jest diagnostyka w przypadku nawet niewielkich dolegliwości.

Jak wygląda diagnostyka endometriozy?

Rozpoznanie endometriozy może być wyzwaniem, ponieważ nie istnieje jednoznaczne badanie przesiewowe. Podstawą jest dokładny wywiad lekarski, ocena objawów i badanie ginekologiczne. Dodatkowo stosuje się:

• USG przezpochwowe – pozwala wykryć zmiany na jajnikach i w miednicy.
• Rezonans magnetyczny (MRI) – pomocny w ocenie zrostów i rozległości zmian.
• Laparoskopia – to badanie, które pozwala potwierdzić obecność endometriozy i równocześnie jest metodą leczenia (usunięcia ognisk). Jest to procedura chirurgiczna, polegająca na wprowadzeniu kamery do jamy brzusznej przez małe nacięcia.

Warto podkreślić, że nie każde USG pozwala wykryć zmiany dlatego warto wybrać się do specjalisty, który ma doświadczenie w leczeniu choroby i specjalizuje się właśnie w wykonywaniu USG w kierunku endometriozy.

Endometrioza a płodność – dlaczego jest to problem?

Endometrioza może znacząco utrudniać zajście w ciążę. Zmiany zapalne i zrosty mogą blokować jajowody lub powodować ich niedrożność. Ponadto, środowisko zapalne w jamie brzusznej i obecność zmian endometrialnych wpływa negatywnie na jakość komórki jajowej, a także na proces implantacji zarodka.

Szacuje się, że nawet połowa kobiet z endometriozą boryka się z niepłodnością lub problemami z donoszeniem ciąży. Dlatego w przypadku trudności z zajściem w ciążę, zwłaszcza gdy towarzyszą im przewlekłe bóle, warto rozważyć diagnostykę pod kątem tej choroby.

Jak leczyć endometriozę?

Leczenie endometriozy jest indywidualne i zależy od nasilenia objawów, wieku pacjentki, planów macierzyńskich oraz rozległości zmian. Możliwe metody to:

• Farmakoterapia – leki przeciwbólowe, hormonalne (np. tabletki antykoncepcyjne, analogi GnRH), które mają na celu zahamowanie rozwoju zmian i zmniejszenie bólu.
• Laparoskopia terapeutyczna – usunięcie ognisk endometriozy oraz zrostów, co może poprawić komfort życia i płodność.
• Leczenie niepłodności – w niektórych przypadkach konieczne jest wsparcie metodami wspomaganego rozrodu, jak in vitro.

Ważne jest również podejście holistyczne – odpowiednia dieta, aktywność fizyczna, wsparcie psychologiczne, które pomagają w codziennym radzeniu sobie z chorobą.

W Centrum Medycznym Sante Clinic działa również Poradnia Ginekologiczna, w której pacjentki mogą skonsultować swoje objawy z doświadczonymi specjalistami. Jeśli podejrzewasz u siebie endometriozę lub od lat zmagasz się z bolesnymi miesiączkami, problemami z zajściem w ciążę czy przewlekłym bólem w obrębie miednicy – nie warto czekać. Każda wizyta przebiega w spokojnej, życzliwej atmosferze, z pełnym poszanowaniem intymności i indywidualnych potrzeb Pacjentki. Konsultacje w poradni odbywają się zarówno na zasadach komercyjnych, zgodnie z obowiązującym cennikiem, jak i w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. 

Nie ignoruj sygnałów, które wysyła Ci ciało – im szybciej postawiona diagnoza, tym większa szansa na skuteczne leczenie i poprawę jakości życia.